Krótka historia biżuterii cz. III
Historia biżuterii jest równie długa, jak historia człowieka. Wbrew pozorom, przez wieki częściej sięgali po nią mężczyźni. Wiek XIX przyniósł wiele zmian dla biżuterii: po pierwsze noszenie ozdób stało się domeną kobiet – zaczyna królować biżuteria damska, po drugie ludzkość zaczęła doceniać także jej wartość sentymentalną. Jak rozwijały się dalsze dzieje biżuterii?
Biedermeier
Po nurcie sentymentalnym, Europę (szczególnie Niemcy, Austrię i Skandynawię) zdominował Biedermeier, nazywany stylem mieszczan. Z jednej strony biżuteria tworzona w duchu Biedermeier była bardzo bogata, inspirowana rokoko, z drugiej ? produkowano ją wyjątkowo oszczędnie, bowiem społeczeństwo po okresie wojen napoleońskich nie mogło pozwolić sobie na duże wydatki. Ozdoby wykonywano m. in. z cienkiej blachy, pokrywanej złotem lub srebrem. Kamienie typowe dla tej epoki to turkusy i korale. Bransoletki i naszyjniki ozdabiano także kolorowym szkłem. Precjoza z epoki Biedermeier wyróżniała wielofunkcyjność: jedna ozdoba mogła pełnić np. role broszki i wisiorka.
Fot. Księżniczka Zofia, for. Joseph Kriehuber, moda Biedermeier
W II poł. XIX wieku szczególnie popularne stają się motywy naturalistyczne i realistyczne, np. biżuteria damska przybiera kształty owadów. Modna staje się też biżuteria historyzująca. W tym okresie złoto i srebro bywało zastępowane mosiądzem czy tombakiem. Kobiety zamężne nosiły biżuterie z metali szlachetnych, a panny ? z materiałów nieszlachetnych. W 1851 roku, pod patronatem księcia Alberta, zorganizowano w Londynie Wielką Światową Wystawę, na której wystawiono precjoza wyróżniające się motywami roślinnymi i zwierzęcymi. A jeszcze przed wystawą, właśnie za sprawą księcia Alberta, prawdziwy renesans przeżywał motyw węża, bowiem książę podarował królowej Wiktorii pierścionek zaręczynowy o takim kształcie.
Fot. Wielka Wystawa Światowa
Oczywiście jubilerzy wciąż szukali nowych inspiracji i po fascynacji ornamentyką roślinną i zwierzęcą, zaczęli, ozdabiać precjoza motywami gwiazd i księżyców, naśladowali techniki i zdobienia biżuterii odnalezionej podczas badań archeologicznych czy sięgali po formy przedmiotów (wstążek czy klamerek).
Secesja – piękna biżuteria damska
Styl secesyjny podarował światu piękną, roślinną i zwierzęcą ornamentykę i płynne, giętkie linie. Stylistyka ta była widoczna w architekturze, meblarstwie, modzie i oczywiście jubilerstwie. Do popularnych motywów z tamtego okresu należą ważki, motyle, popiersia kobiece i listki. W okresie secesyjnym jubilerzy chętnie sięgali po srebro (stosowane wymiennie z platyną czy aluminium), złoto, bursztyn, perłę czy kolorowe kamienie. Secesja stawiała na piękno, wykorzystywała formy i kształty znane z natury i tworzyła na tej podstawie bardzo fantazyjne, dziwne jak na tamte czasy ozdoby. Z tego względu początkowo po secesyjne precjoza sięgały tylko kobiety odważne: głównie artystki czy kurtyzany.
Fot. Secesja, zawieszka
Art deco
Styl Art deco był zapowiedzią modernizmu. Wprowadził do XX wieku powiew nowoczesności: biżuteria zyskała geometryczne formy, kontrastowe barwy. Ozdoby produkowano zarówno z drogocennych materiałów (takich jak diamenty czy platyna) jak i sztucznych, takich jak plastik. Do dzisiaj ozdoby z okresu Art deco zachwycają nowoczesnością i bogactwem form, a także elegancją.
Jak wygląda biżuteria dzisiaj? O tym innym razem.